Tomatenfeitjes

Of je er nou van houdt of niet, iedereen kent de tomaat. Het voegt net dat beetje extra toe aan een sappige, frisse salade of zorgt voor dat lekkere bijsmaakje in een smoothie. De tomaat is een alleskunner. Maar wat weten we eigenlijk over tomaten? Hier zijn wat grappige, interessante feitjes over tomaten. Als je straks aan het koken bent kan je trots terug denken aan wat jij allemaal wel niet over dat kleine rode mannetje weet.

We stellen de meest bekende vraag eerst zodat we die alvast gehad hebben: is de tomaat een vrucht of een groente? Technisch gezien is het een vrucht, omdat het uit het zaadzakje van een houtachtige plant groeit en moet rijpen, maar om commerciële redenen wordt de tomaat altijd gecategoriseerd als groente. Dus eigenlijk is het beiden.

Er wordt gezegd dat tomaten voor het eerst bewerkt werden door de Inca’s in Peru rond 700n.C. Hierna werden ze verspreid naar Mexico, waar Europese ontdekkingsreizigers ze tegenkwamen. De naam ‘tomaat’ is afgeleid van ‘xitomatl’ wat ‘mollig ding met een navel’ betekent in de Azteekse taal – op zich een goede benaming.

De tomaat arriveerde in Europa in de late vijftiende eeuw. De Fransen doopten het tot ‘pomme d’amour’ (appel van de liefde), omdat het beschouwd werd als een afrodisiacum (Latijn: geslachtsdrift prikkelend middel, afgeleid van ‘Aphrodite’; godin van de liefde). De eerste varianten op de tomaat waren hoogstwaarschijnlijk geel kleurig, vandaar dat in het Italiaans tomaat ‘pomodoro’ is, wat weer ‘gouden appel’ betekent.

Er werd lange tijd gedacht dat tomaten giftig waren toen zij arriveerden in Noord Amerika in de 19e eeuw. Dit idee was zelfs zo erg doorgedrongen tot de maatschappij en de angst ervoor was zo groot, dat in 1820 in de staat New York een verbod kwam op de consumptie van tomaten. Om te bewijzen dat ze veilig waren, at Robert Gibbon Johnson – een rijke landeigenaar – een hele zak tomaten op die hij had meegebracht uit Europa op de trap van het rechtsgebouw in Salem, New Jersey, en natuurlijk overleefde hij het spektakel. Nu zijn er 19 staten in Amerika die tomaat-festivals houden.

Tegenwoordig is de tomaat de meeste populaire fruitsoort van de wereld. Elk jaar wordt meer dan 60 miljoen ton geproduceerd. Dit is 16 miljoen ton meer dan  de banaan: onze favoriete fruitsoort nummer 2.

De voordelen voor de gezondheid die de tomaat met zich meebrengt zijn eindeloos. Ze zijn rijk aan kalium, wat de bloeddruk naar beneden brengt en dus verlaagt de tomaat de kans op hartziekten en beroertes. Ze bevatten goede hoeveelheden van vitamine B en foliumzuur, welke het lichaam nodig heeft om homocysteïne om te zetten in goedaardige moleculen. Homocysteïne is een mogelijk schadelijke chemie die de wanden van de bloedvaten aantast. Tomaten gaan vrije radicalen tegen die celmembranen aantasten, hierdoor beschermen ze het lichaam tegen prostaat- en darmkanker. Een studie toonde aan dat dieet dat rijk is aan tomaten de kans op de ontwikkeling van prostaatkanker met maar liefst 32% verminderd. Ook de kans op Alzheimer is kleiner.

Een tomaat met gemiddelde grootte biedt meer dan een derde van de aanbevolen dosis vitamine C per dag en bijna een derde van de dagelijkse toegestane hoeveelheid van vitamine A – welke zeer belangrijk is voor de gezondheid van de ogen.

 

Om dit niet nog langer te maken draaien we er maar eens een eind aan. Als u door dit artikel het idee hebt dat uw toekomst in de tomatenwereld ligt: met slechts 500 gram aan tomatenzaadjes kunt u 140,000 planten produceren.

Kortom: of u er nou van houdt of niet, we kunnen er niet omheen dat de tomaat een veelzijdig en zeer handig vriendje van de mens is.